Een kleine vreugdesprong deed ik 16 februari rond 10:00, toen ik de uitspraak over de avondklok via een pushbericht tot mij kreeg. Het vertrouwen in de rechtspraak, dat bij mij tot een nulpunt was gedaald, kreeg ik weer een beetje terug. Wat volgde was een dag waarin ik van verbazing in verbijstering verviel. Een demissionair Minister-President in zichtbare paniek. Een spoedappél binnen een paar uur, een wraking en zichtbare partijdigheid. Heel Nederland kon hier live getuige van zijn.

Uitspraak kort geding avondklok

Het demissionair kabinet heeft bij het invoeren van de avondklok een eerdere aangenomen motie van dhr. Wilders genegeerd. Wat voor waarde hebben eigenlijk moties nog?
Op woensdagmiddag 20 januari werd de avondklok al onder voorbehoud aangekondigd. En nog tijdens het laatste debat over de avondklok op 21 januari werd bekend dat het in de achterkamertjes al beklonken was.
Afgelopen donderdag vond het kort geding over de avondklok plaats in Den Haag. Zoals gewoonlijk bekijk ik het hele kort geding zodra dit op social media te vinden is. Hoewel viruswaarheid de voorzieningenrechter eerder trof, en ze toen zelfs gewraakt is, was ze dit keer zeer evenwichtig en kritisch. Ook Jeroen Pols, hij is voornamelijk aan het woord tijdens zittingen, was zoals gewoonlijk vurig en inhoudelijk. De landsadvocaat was daarentegen hakkelend, twijfelend en niet inhoudelijk.
Het vonnis van de rechter was voor mij alsnog verrassend, omdat de Staat bijna altijd in het gelijk gesteld wordt in de afgelopen 12 aangespannen zaken. Volgens de voorzieningenrechter heeft de Staat niet voldoende aangetoond dat het hier om een acute noodsituatie gaat en kunnen er grote vraagtekens gezet worden bij de onderbouwing.
De uitspraak voelde letterlijk bevrijdend. Het circus barstte los.

Rutte in paniek

Er bestaan blijkbaar hele korte lijntjes tussen de rechtbank Den Haag en het binnenhof. Want nog geen 3 uur na het vonnis werd bekendgemaakt dat er nog diezelfde middag een spoedappél plaats zou vinden voor het behouden van de avondklok tot het Hoger Beroep. Ik denk dat de gedupeerden van de toeslagenaffaire droomden van zo’n snelle afhandeling. Maargoed, in Nederland zijn we allen gelijk, maar sommigen zijn meer gelijk dan anderen, zo blijkt.
Ook verschenen Mark Rutte en Ferd Grapperhaus nogal aangedaan voor de camera om hun reactie te geven op het vonnis. Geen kans liet Rutte onbenut om de “grote zorgen” over de Britse variant te benadrukken en de noodzaak van de avondklok te benoemen. Waaruit de noodzaak en de zorgen blijken werd, net als bij het kort geding, niet duidelijk. Komende week zou het kabinet & OMT, zoals beloofd, weer overleggen over het in stand houden van de avondklok. Wat daar zal uitkomen zal voor niemand een raadsel zijn denk ik.
Bijzonder ook, gezien het feit dat Rutte aangaf de avondklok een “rot maatregel” te vinden en er zo snel mogelijk vanaf te willen, dat hij het nu zo vurig verdedigt. Ze zijn zelfs al bezig met een spoedwet die voor vrijdag al door de beide Kamers heen gejast moet worden. Iets zegt mij dat het demissionair kabinet helemaal niet van plan is de avondklok op korte termijn af te schaffen.

Gerechtelijk toneelstuk

Rond 16:00 begon dan de poppenkast die officieel een spoedappél heette. Op de agenda stond de schorsing van het vonnis tot het Hoger Beroep had plaatsgevonden. Voorzitter was mr. Tan-de Sonnaville, die meteen haar stempel drukte. De pers die Viruswaarheid wilde meenemen werd niet toegelaten in de rechtbank, maar wel de NOS. Jurist Jeroen Pols moest zijn mond dicht houden en anders zou hij door de beveiliging verwijderd worden uit de zaal. Ook versprak (?) de voorzitter zich meerdere keren door viruswaarheid “viruswaanzin” te noemen. Dit alles was voor Viruswaarheid reden om de rechter te wraken.
In allerijl werd er een wrakingskamer bijeen gebracht, dit is geen normale gang van zaken. Mr. Tan-de Sonnaville kwam er zonder kleerscheuren vanaf, door tijdens deze zitting sorry te zeggen en aan te geven dat ze het puur procedureel zou houden en niet inhoudelijk. Het spoedappél mocht doorgang vinden met dezelfde voorzitter.

Van Dissel en Tan- de Sonnaville kennen elkaar

Tot grote verrassing van Viruswaarheid en ook van mij was Jaap van Dissel opgetrommeld om inhoudelijk in te gaan op de “dreiging van de Britse variant” en noodzakelijkheid van de avondklok. Hier kreeg hij samen met de landsadvocaat ruim de tijd voor, terwijl de voorzitter eerder had aangegeven niet op de inhoud te gaan beoordelen maar puur procedureel. Metaforen als: “de avondklok is als zandzakken om een dijkdoorbraak aan besmettingen te voorkomen” kwamen voorbij. Er werd ze geen strobreed in de weg gelegd.
Viruswaarheid mocht geen inhoudelijke argumenten aandragen en heel beperkt vragen stellen aan van Dissel. Waarom de rechter niet nog een keer gewraakt is, blijft voor mij een raadsel.

Van Dissel was voor de voorzitter geen onbekende. Ze was namelijk ook voorzitter van het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg in Den Haag, waar ook van Dissel lid van was. Ons kent ons, zo toevallig allemaal. Ook is mr. Tan- de Sonnaville de rechter geweest die uitspraak heeft gedaan in de omstreden Urgenda zaak.

Foute boel

Amper 10 minuten na het einde van de zitting kwam voorzitter Tan- de Sonnaville terug, het vonnis wordt geschorst totdat het Hoger Beroep is geweest. Hiermee ging ze lijnrecht in tegen het afgewogen oordeel van haar collega rechter.

De avondklok is ingevoerd zonder daadwerkelijk bewijs dat het enigszins helpt, dit heeft het RIVM of het kabinet ook sindsdien niet gedaan. U moet simpelweg vertrouwen op de deskundigheid van het OMT en  RIVM, en niet te vergeten de modellen op basis van schattingen.
Na het vonnis in het voordeel van Viruswaarheid heeft de Staat het voor elkaar gekregen om dit nog dezelfde dag door een andere rechter te laten opschorten. Deze zelfde rechter gaat het opnieuw beoordelen in het Hoger Beroep. De uitslag kan ik al wel raden. Het kabinet gaat heel ver om u op te sluiten na 21:00 ‘savonds. Zorgelijk en als je het mij vraagt écht foute boel. Van een rechtstaat is in coronatijd geen sprake meer.